Sagrada – el misteri de la creació (2012)

Gepubliceerd op 13 Augustus 2014

Zeg je Barcelona, dan zeg je La Sagrada Família. Dit imposante bouwwerk, waaraan al in 1882 werd begonnen (“God heeft geen haast”), is hét bekendste werk van de legendarische architect Antoni Gaudi. De basiliek zou in 2026, op de honderdste sterfdag van Gaudi, gereed moeten zijn, maar dat is uiteraard afhankelijk van giften van bezoekers en andere omstandigheden. 

In de fascinerende documentaire ‘Sagrada – el misteri de la creació’ van de Zwitser Stefan Haupt, krijgen we een indruk van het ’s werelds beroemdste kerk-in-aanbouw, leren we iets meer over de geschiedenis ervan en de tegenslag die de vernietiging van Gaudi’s modellen en plannen in de jaren dertig van de vorige eeuw betekende. Daarnaast horen we mensen die nauw betrokken zijn bij de huidige bouw meer vertellen over hun werk, hun passie, hun roeping. Beelden van toeristen (3 miljoen per jaar) laten zien dat de kerk een geliefde bestemming is. Maar zoals het een goede documentaire betaamt, zijn er ook tegengeluiden: er worden vragen opgeroepen over de noodzaak van het afbouwen van de Sagrada, over kunst en of de oorspronkelijke bedoeling van Gaudi door de interpretatie van de hedendaagse kunstenaars nog wel in stand gehouden kan worden. Het siert de filmmaker dat hij de controverse, of het nu economische, religieuze, esthetische of stedenbouwkundige zijn, rondom La Sagrada Família niet schuwt.

Wie ooit in de gelukkige omstandigheid is geweest om La Sagrada Família te mogen bezoeken, kan het beamen: de schoonheid van het overweldigende gebouw is nauwelijks te bevatten, noch te vatten: niet in woorden, niet in beelden. Dat Stefan Haupt er met zijn team toch in geslaagd is een imponerend verslag te maken van het architectonische kunstwerk is erg knap. Hoewel meer indrukken van de kerk sowieso welkom waren geweest, zijn de beelden die wel getoond worden betoverend. Het licht (oh, het licht!), de kleuren, de vormen, de textuur van de gebruikte materialen, de grootsheid: de magie van een real-life bezoek aan de Sagrada komt met het bekijken van de documentaire heel dichtbij.

De gesprekken met de bij de bouw betrokken mensen zijn altijd op zijn minst interessant. De Japanse beeldhouwer Etsuro Sotoo laat bijvoorbeeld weten dat hij zich zo verwant voelt met Gaudi, dat hij zich zelfs bekeerd heeft tot het Katholicisme (hij was eerst boeddhist). Ook de manier waarop hij te werk gaat is boeiend: hij laat de stenen bepalen wat hij bewerkt en wat niet. Gaudi zou ongetwijfeld zijn goedkeuring hebben uitgesproken over deze bevlogen kunstenaar.

Ook het interview met de (inmiddels natuurlijk bejaarde) kinderen van de assistent van Gaudi zijn boeiend. Zo hoor je bijna uit de eerste hand over de plotselinge en ontluisterende dood van de architect. Bij beelden van het bezoek van paus Benedict XVI aan Gaudi’s levenswerk in 2010 (hij wijdde de Sagrada Família in en kende het de eretitel van basiliek toe) komen vergelijkbare beelden van fans die op hun favoriete popidool wachten naar boven. Stefan Haupt, soms te horen in voice-over, laat een anoniem persoon door de basiliek dwalen, aan de hand waarvan we stukken te zien krijgen van de Sagrada, die normaal niet voor het publiek te bezichtigen zijn. Die keuze geeft de documentaire een persoonlijker tintje, al had het onderwerp dat eigenlijk niet nodig.

’Sagrada – el misteri de la creació’ geeft een uitvoerig en diepgaand beeld – in het verleden, heden én toekomst – van een van de mooiste gebouwen ter wereld. Zeker gaan zien als je liefhebber bent van architectuur en geschiedenis.

Monica Meijer

’Sagrada – el misteri de la creació’ verschijnt dinsdag 2 december 2014 op DVD.

II Vorm

1. ja een kerk
2. marmer, graniet, en andere gesteentes
3. - veel gebruik gemaakt van licht en donker, veel schaduwen. - veel verschillende kleuren, waaronder rood gesteente en wit gesteente. Maar ook zwart gesteente. - Nee van binnen lijkt het even massaal als het van buiten lijkt. - De muurvlakken zijn vooral gesloten. Er zijn wel heel veel glas in loot ramen. - midden in een woonwijk. Je ziet het al van heel ver.

III

1. Het komt over alsof het veel macht heeft. Massaal en groots. Maar toch ook erg gezellig.

IV

1. Het is een kathedraal om te bidden.
2. Ja dat was wel de bedoeling ja.
3. Ja dat komt door de grote voordeur en de torens van het gebouw.

V

1. Nee het was veel groter en massaler dan je zou denken. Ik dacht bij me zelf echt van wat gebeurd er nou.
2. Dat elke stukje steen een eigen betekenis heeft. Overal beelden en uitgehouweelden vormen.
3. Ik vind dit gebouw prachtig om naar te kijken het is wonderbaarlijk hoe de mensen zo iets speciaals, groots, machtigs voor elkaar kunnen krijgen. Stel dat jij het bebouwd had. Wat zou je dan doen? ik weet het wel. Namelijk feesten. De grootheid van dit gebouw doet wonderen met de energiepijl van mij. Prachtig een groot prachtig massaal gebouw. Dat komt door alle dingen die het heeft.